Chùa Ông Quận 5 – Hội Quán Nghĩa An | nơi thờ Quan Thánh Đế Quân
Bài viết thuộc danh mục:Sài Gòn
Chùa Ông Quận 5 hay Hội quán Nghĩa An, do người Hoa xây dựng cách đây hơn 300 năm, là nơi thờ Quan Công (hay Quan Thánh đế quân), một nhân vật thời Tam Quốc tài đức vẹn toàn cũng là nơi hội họp – chiêm bái của người Hoa gốc Triều Châu ở vùng Sài Gòn
Công trình kiến trúc đặc biệt này có giá trị nghệ thuật cao với kỹ thuật đắp nổi và trạm khắc tinh xảo. Đây vừa là nơi cầu tự nổi tiếng linh ứng vừa là địa điểm tham quan vô cùng hấp dẫn tại Sài Gòn. Cùng mình tìm hiểu về nơi này xem có gì đặc biệt nhé!!!
Lịch sử xây dựng Chùa Ông quận 5
Khởi nguồn, Chùa Ông Quận 5 do một số người Hoa gốc Triều Châu ở vùng Nghĩa An, Quảng Đông xây dựng. Ban đầu, chùa có tên là Hội Quán Nghĩa An vì mục đích ban đầu là nơi hội hộp của người gốc Triều Châu.
Sau này, Hội Quán thờ thêm Quan Thánh Đế Quân, nên sau này còn có tên là Chùa Ông ( Quan Đế Miếu )
Từ khi được xây dựng đến nay, chùa Ông đã trải qua nhiều lần trùng tu vào các năm 1866, 1901, 1969, 1983 và mới đây nhất là năm 2014. Tuy đã trải qua nhiều lần tu sửa nhưng chùa Ông vẫn giữ được những nét cổ kính đặc trưng của kiến trúc xưa mà không nơi nào có được.
Ngày 7/11/1993, chùa Ông quận 5 đã được Bộ Văn hóa – Thông tin công nhận là di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia.
Địa chỉ của chùa Ông quận 5 và cách di chuyển
Chùa Ông quận 5 nằm tại số 676 đường Nguyễn Trãi, phường 11, quận 5, thành phố Hồ Chí Minh, ngay trung tâm quận 5 nên việc di chuyển đến đây tương đối dễ.
Nếu bạn là khách du lịch, cần thuê xe máy tại Sài Gòn để dễ dàng tham quan di chuyển thì xem ngày bài viết này: link tại đây
Ngoài ra bạn có thể kết hợp tham quan các địa điểm gần chùa Ông như: Chùa Bà Thiên Hậu, Hội Quán Nam Hải, Hội Quán Tam Sơn… rất gần đó thôi
Chùa Ông quận 5 thờ những vị nào ?
Quan Công chính là vị thánh được thờ trang trọng ngay giữa chính điện.
Ngoài ra, chùa còn thờ thêm các vị thần khác, cụ thể là thờ Thiện Hậu thánh Mẫu (hay còn gọi là Thiên Hậu nguyên quân) và thờ Tài Bạch Tinh Quân (còn gọi là Bạch Tài).
Bên cạnh đó, chùa Ông còn dành một không gian riêng để thờ ngựa Xích Thố – con chiến mã của Quan Công, ngay lối cửa ra vào
Kiến trúc đậm nét phong cách Triều Châu
Giống như phần lớn các ngôi chùa khác của người Hoa, Chùa Ông Quận 5 gồm nhiều dãy nhà khép kín vuông góc, tạo thành chữ “Khẩu” hay chữ “Quốc”.
Về tổng thể, kiến trúc và cách trang trí tại chùa Ông mang đậm phong cách Triều Châu (Trung Quốc). Điều này được thể hiện thông qua cách thiết kế, qua màu sắc với màu chủ đạo là màu đỏ trên các bộ kèo cột. Tất cả đã tạo nên những giá trị nghệ thuật về thư pháp, chạm đá, chạm gỗ, ghép mảnh sành sứ,…ở nửa cuối thế kỉ XIX – đầu thế XX.
Kiến trúc tổng thể của ngôi chùa gồm có: Tiền điện, sân thiên tỉnh, chính điện và văn phòng hội quán được bố trí dọc theo hai bên điện thờ.
Mái ngôi miếu có 3 cấp: giữa cao, hai bên thấp hơn – trên nóc có gắn tượng sành hình lưỡng long tranh châu
Sân chùa ông khá rộng chiếm hơn phân nửa diện tích khuôn viên.
Từ hai cổng lớn vào đến cửa miếu có năm cặp kỳ lân lớn nhỏ bằng đá đặt đối xứng nhau. Cặp “lân hàm châu” chầu hai bên cửa.
Phía trên, trước biển chữ “Nghĩa An hội quán” treo bức nghi môn làm năm 1903, chạm nổi cảnh “Lục Quốc phong tướng”.
Trên vách mặt tiền hai bên cửa miếu chạm chìm các chữ Hán và sáu bức chạm cành trúc khác nhau.
Tiền điện
Từ ngoài sân vào bước vào là tiện điện của ngôi chùa:
Bên trái tiền điện là bệ thờ Phúc Đức chính thần – theo quan niệm của người Hoa thì Phúc Đức Chính Thần chính là Ông Bổ hay là thần Thổ Địa.
Bên phải tiền điện là tượng Mã Đầu tướng quân (người giữ ngựa Xích Thố cho Quan Công) – Mã Đầu tướng quân được xếp đứng bên ngựa Xích Thố (chế tạo bằng gỗ sơn đỏ cao hơn 2 mét).
Chính giữa tiền điện có đặt một hương án, trên đặt chiếc lư hương bằng đồng được khắc vào năm 1825.
Chính điện
Sau tiền điện là chính điện, nơi được thiết kế trang nghiêm với những tượng thờ, những cột gỗ cao treo câu đối, cùng với những bao lam, hoành phi và khám thờ được chạm trổ, điêu khắc vô cùng tinh tế.
Ở giữa điện có gian thờ Quan Công. Tượng được đúc bằng thạch cao sơn màu, cao 3 mét, mặc áo gấm xanh, ngồi trên ngai, đặt trong khám thờ chạm viền nhiều lớp tùng – hạc, mai – điểu, mẫu đơn – trĩ, Bát Tiên giao chiến với thủy quái….
Hình tượng Quan Công được thiết kế với mặt đỏ, râu năm chòm dài đến ngực, tư thế đưa tay vuốt râu, đầu đội mão gắn kim hoa, mặc giáp trụ bên trong và áo bào xanh lá cây bên ngoài (để chỉ ông là người văn võ song toàn).
Đứng hầu hai bên trước bệ thờ là tượng Quan Bình và Châu Xương cao gần 2 mét.
Tham quan Chùa Ông bạn sẽ thấy được nghệ thuật trạm khắc gỗ của Người Hoa tinh sảo đến mức nào, những chi tiết hoa – rồng – phượng cực kỳ chi tiết.
Lúc mình đi tham quan cũng có khách và người dân ghé qua thờ cúng, họ mua nhang đèn và lễ vật, thành tâm xin khấn cầu bình ăn cũng như tài lộc.
Tục chui qua bụng ngựa cầu may
Chùa Ông quận 5 có tượng một con ngựa Xích Thố – mã chiến của Quan Công. Con chiến mã này vô cùng to lớn được đặt ngay trước cổng ra vào. Nhiều người cho rằng, vì đây là ngựa Xích Thố của Quan Công nên sẽ đem lại nhiều may mắn và tài lộc.
Vì vậy, vào những ngày đầu xuân năm mới, những ai đi lễ tại chùa Ông quận 5 đều muốn chui qua bụng ngựa với hy vọng sẽ phát tài, phát lộc trong năm mới.
Theo đó, sau khi dâng lễ xong cho ba vị thần, gồm: Quan Công, Bà Thiên Hậu và thần Bạch Tài thì người hành lễ sẽ chui qua bụng ngựa từ một đến ba lần. Họ mong rằng làm như vậy sẽ giúp cả năm được may mắn, hanh thông và nhiều tài lộc.
Sau khi chui qua bụng ngựa, người đi lễ sẽ rung chiếc chuông trên cổ ngựa cho tiếng kêu vang. Người Hoa cho rằng, tiếng leng keng vang vọng của chiếc chuông sẽ đem lại may mắn cả năm cho người tự tay rung quả chuông đó.
Không chỉ chui qua bụng ngựa và rung chuông, khách đi lễ tại chùa còn sờ vào các tượng ngựa, Quan Công ở gian thờ với mong muốn sẽ có thêm nhiều tài lộc trong năm mới.
Tham khảo: Vnexpress
Ngày lễ tại chùa Ông quận 5:
- Hàng năm lễ cúng Quan Đế được tổ chức vào ngày 24 tháng 6 âm lịch là lễ cúng quan trọng nhất ở miếu.
- Tết Nguyên tiêu Tết người hoa thì miếu Ông là nơi tổ chức đấu đèn, ca kịch Phúc Kiến, phát lộc, viết chữ thư pháp… khiến cho cả khu quận 5 rộn ràng hẳn.
- Mùng 8.2 là ngày vía Bạch Hổ, người dân đến đông để cúng kiếng.
Trên đây là những thông tin mình tổng hợp được về chùa Ông quận 5 hy vọng sẽ giúp bạn có thêm một địa điểm tham quan ở Sài Gòn thú vị.
Viết Bài: Trung Nguyễn
Xem thêm các địa điểm tham quan khác ở Sài Gòn:
