Thăm Chợ Nổi Cái Răng, trải nghiệm văn hóa – ẩm thực miền sông nước
Bài viết thuộc danh mục:Cần Thơ
Đến với Cần Thơ địa điểm mà bất cứ khách du lịch nào cũng không thể bỏ lỡ đó chính là Chợ Nổi Cái Răng. Một khu chợ nổi tấp nập đặc trưng của miền sông nước, với không gian văn hóa đặc sắc đậm chất Miền Tây bình dị.
Ngồi trên con ghe vào buổi sáng sớm đến với chợ nổi, bạn sẽ được trải nghiệm được cuộc sống của người dân địa phương cũng như các lái buôn từ các tỉnh khác ngược dòng tụ hội với nhau tại Cái Răng.
Cùng mình tìm hiểu về Chợ Nổi Cái Răng xem có đặc sắc nhé !
Nguồn gốc tên gọi của Chợ Nổi Cái Răng
Cái Răng được xem là khu chợ nổi trên sông lớn nhất đồng bằng sông Cửu Long, người ta chỉ nhắm chừng ước lượng có từ những năm đầu thế kỷ XX, với hơn 100 năm hình thành và phát triển. Là nơi giao thoa kết hợp giữa 3 nền văn hóa của người Kinh, Kmer và người Hoa…
Về tên gọi Cái Răng, có khá nhiều giả thiết về tên gọi này, mình có tổng hợp được vàn xin liệt kê ra 3 giả thiết này:
- Bắt nguồn từ tiếng Khmer – “karan” đọc là “cà ràng” sau nói lợ lại thành Cái Răng. Karan là một vật dụng tương tự như cái ấm đun nước rất quen thuộc đối với bộ phận người Khmer ở Xà Tón (Tri Tôn, An Giang). Họ mang các sản phẩm đến Cần Thơ, và dần dần người ta gọi chợ này thành Cái Răng từ bao giờ không hay.
- Ghi các sử liệu mà người Pháp có ghi chép lại: nhiều sách đã có từ lâu vẫn ghi: “Krôk kran” rạch Cái Răng
- Cũng có rất nhiều truyền thuyết khác lý giải thích cho tên gọi của Chợ Nổi Cái Răng theo sư dí dỏm, hài hước và hư cấu. Truyền thuyết kể rằng, từ thuở khẩn hoang, lập ấp, có một con cá sấu cực kỳ lớn dạt vào vùng đất này, răng nó cắm vào miệng đất ở đây. Và rồi, người ta dùng tên Cái Răng để đặt cho khu chợ nổi hình thành tại mảnh đất này.
Dù là nguồn gốc tên gọi vẫn chưa được xác định chính xác nhưng cái tên Cái Răng khá là thú vị và độc đáo đúng không các bạn, đã ăn sâu vào trong tiềm thức của người dân Cần Thơ.
Chính vì nét độc đáo đó mà Chợ nổi Cái Răng đã được tạp chí du lịch Rough Guide (Anh) bình chọn là một trong 10 khu chợ ấn tượng nhất thế giới, được nằm trong danh sách 6 chợ nổi đẹp nhất châu Á.
Ngày 10/3/2016, Chợ nổi Cái Răng Cần Thơ đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Chợ Nổi Cái Răng ở đâu ?
Ngày trước Chợ nổi Cái Răng nằm trên trục đường thủy sông Hậu – kênh Xáng Xà No nối Cần Thơ đến các tỉnh thành thuộc đồng bằng sông Cửu Long. Cũng là nơi giao nhau giữa bốn con sông (Cần Thơ, Đầu Sấu, Cái Sơn, Cái Răng Bé)
Sau một thời gian hoạt động, Chợ Nổi buôn bán cực kỳ tấp nập nên gây ảnh hưởng ít nhiều đến mạng lưới giao thông đường thủy, bởi tại thời điểm đó đường thủy là con đường huyết mạch trong giao thương và vận chuyển hàng hóa cho toàn bộ khu vực các tỉnh miền Tây. Chính vì thế, chợ được dời qua khỏi cầu Cái Răng về phía Phong Điền, cách vị trí cũ khoảng 1km.
Hiện tại, Chợ Nổi Cái Răng nằm cách cầu Cái Răng khoảng 600m, cách trung tâm thành phố Cần Thơ khoảng 6 km đường bộ và mất 30 phút nếu đi bằng thuyền từ Bến Ninh Kiều.
Thời gian Hoạt Động – Thời điểm đi Chợ Nổi lý tưởng
Thời điểm tham quan chợ nổi Cái Răng đẹp nhất là tầm từ 5h sáng
- Lúc này chợ vẫn còn tấp nập buôn bán
- Chụp hình sẽ đỡ bị chói nắng hay ngược sáng
- Ngoài ra còn ngắm được cảnh mình binh mọc trên đôi bờ sông Hậu
Thời gian hoạt động: từ 3h sáng đến tầm 8h 9h sáng là vẫn
Theo như chia sẻ của chú lái ghe chở mình đi tham quan: Những năm trước đây, vào khoảng 3-4 giờ là nhiều tàu, thuyền, ghe đầy ấp nông sản của thương lái khắp nơi đã đổ về họp chợ đa phần thường là mua bán sỉ các loại nông sản. Thời điểm đó, thì khung cảnh nó hối hả, tất bật lắm – rôm rả tiếng mời chào hay mặc cả của những thương lái.
Sau này, khi giao thông đường bộ phát triển, thì khu Chợ Nổi Cái Răng bắt đầu vãng dần. Và dành cho khách du lịch tham quan là chủ yếu, dịch vụ ghe chèo cũng phát triển theo để phục vụ nhu cầu du lịch.
Cách đến Chợ Nổi Cái Răng
Có 2 lựa chọn cho bạn:
- 1/ Ra bên Ninh Kiều đi theo tàu ghép hoặc thuê luôn tàu. Tàu sẽ chạy khoảng 30p là tới chợ nổi – giá vé thì thường không có giá chuẩn đâu, người báo giá này – cô báo giá nọ, nên trả giá cho hợp lý là được.
- 2/ Đi xe ra Cầu Cái Răng – từ đó lên ghe dịch vụ ra Chợ Nổi – chỉ tầm 5 phút lênh đênh là tới à
Buổi tối dạo chợ đêm Ninh Kiều bạn cũng sẽ được các cô các chị mời chào dịch vụ đi chợ nổi, nên việc lựa chọn loại hình phù hợp với bạn nhất là chuyện dễ dàng sắp xếp được.
Trên con ghe nhỏ, lênh đênh giữa bốn bề sông nước, khung cảnh miền quê bình dì, hai bên bờ vẫn còn những căn nhà nằm nhô ra 2 mé sông rất như là thanh bình.
Cũng nghe chú kể, ngày xưa thời điểm tấp nập nhất có đến 300 – 400 ghe lớn nhỏ ở các tỉnh miền tập đổ về họp chợ mỗi ngày, con sông Hậu ngay chợ nổi cũng khá rộng bề ngang nên việc tụ họp buôn bán cũng dễ dàng
Lúc mình đi thì thấy họ phân chia lưu thông trên mặt sông cũng khá giống đường bộ. Một đường bên trái đi vào chợ nổi, bên còn lại là dành cho quay đầu về lại bến Ninh Kiều
Đến với Chợ Nổi Cái Răng bạn sẽ có cơ hội tuyệt vời để trải nghiệm cung đường sông được mệnh danh nhất châu Á.
À đến đây nhớ check in với cây cầu Cái Răng nhé, thấy trên mạng rần rần các bạn trẻ chụp hình với chiếc cầu này bao ảo diệu luôn
Cách nhận biết nguồn gốc của những chiếc Ghe
Cũng theo chia sẻ từ bạn Tour Guide dẫn đoàn mình đi thì cách để các bạn nhận dạng những thương lái này đến từ đâu cũng rất đơn giản, các bạn có thể nhìn chữ cái viết tắt trên ghe, tàu thì sẽ biết ngay.
Ví dụ: VL1234 có nghĩa là họ đến từ Vĩnh Long viết tắt của VL, CT5678 nghĩa là ở Cần Thơ viết tắt của chữ CT,…
Lưu ý: Khi ngồi trên ghe tuyệt đối không để tay ra ngoài hoặc nắm vào thành ghe, rất nguy hiểm bởi lẽ: Các ghe nhỏ bán hàng thường cập ngang hông ghe của khách du lịch để chào mời mua hàng, dẫn đến việc bị dập tay hoặc thậm chí dẫn đến gãy tay đấy
Chợ Nổi Cái Răng Cần Thơ có gì đặc biệt
Chợ nổi Cái Răng là đầu mối chuyên cung cấp các loại nông sản, trái cây, hàng tiêu dùng và những thực phẩm tươi sống do người dân tự tay chăm bón – nơi biểu tượng cho nền văn hóa đời sống sông nước ở miền Tây.
Chỉ một đoạn nhỏ trên sông, bạn sẽ thấy được đa phần là những chiếc ghe chở trái cây và nông sản như: dưa hấu, khóm, xoài, chôm chôm, nhãn..
- Ghe người Việt chủ yếu bán rau củ, nông sản, các loại trái cây …
- Ghe người Khmer bán những sản phẩm karan (bếp bằng đất nung).
- Còn nhà bè của người Hoa thì bán tạp hóa…
Ngoài ra, chợ nổi luôn mang đến sự nhộn nhịp, náo nhiệt và sống động bởi những ghe di động bán đồ ăn, thức uống trên sông qua những tiếng chào mời, lời rao đặc trưng nhằm phục vụ nhu cầu của tham quan của khách du lịch.
Tất cả những điều đó đã tạo nên cuộc sống đa màu sắc đẹp tự như một bức tranh cửa miền sông nước hữu tình ở chợ nổi Cái Răng. Thêm nữa bạn còn được trải nghiệm cảm giác bồng bềnh theo từng con sóng, rồi tìm hiểu thêm được rất nhiều nét văn hóa đặc ở chợ nổi miền tây sông nước mà ít nơi nào có được.
Cây Bẹo biểu tượng văn hóa của Chợ Nổi
” Cây Bẹo ” nói nôm na nó giống như một hình thức Marketing truyền thống được các lái buôn áp dụng ở khu chợ nổi từ bao đời này, vậy nó có gì đặc biệt:
Giữa hàng trăm chiếc thuyền mọc san sát, mênh mông bốn bề sông nước, việc quan sát xem ghe đó bán gì cũng rất là khó khăn trong việc tiếp cận giữa người bán và người mua. Chính vì thế họ đã nghĩ ra cách dùng một cây sào dài cắm lên ghe hoặc thuyền của mình và treo loại hàng hóa mình đang bán.
Ví dụ: Bán trái bí thì trên Cây Bẹo chủ ghe sẽ treo trái bí, người mua sẽ hiểu được là ghe đó bán trái bí. Như vậy người mua sẽ dễ dàng tìm được nơi mua sản phẩm mình cần
Những cây bẹo cũng góp phần tạo cho khung cảnh chợ nổi thêm sinh động bởi hình ảnh đa sắc màu ấy.
Từ đó người dân Chợ Nổi cũng đưa ra 4 quy tắc “treo bẹo” đặc trưng như:
1/ Treo thứ nhất, “treo gì bán nấy”
Treo những món hàng muốn rao bán để thu hút, mời gọi người mua. Một hình thức chào hàng vô cùng độc đáo như một lời rao bán sản phẩm thầm lặng đã đề cập ở trên.
2/ Treo thứ hai, “treo mà không bán”
Là xào treo treo quần áo của những chủ ghe, những người đã sống trên ghe qua nhiều thế hệ và sinh hoạt trên những chiếc ghe. Những chiếc được xem là căn nhà của hộ, là những căn hộ di động trên sông nước, nương mình theo dòng chảy của con sông mà nuôi nấng bao thế hệ.
3/ Treo thứ ba, “không treo mà bán”
Đó là những chiếc xuồng nhỏ len lỏi và cặp sát những chiếc ghe lớn hơn của những tiểu thương buôn bán trên sông, phục vụ các loại thức ăn nhẹ, giải khát như bánh, phở, hủ tiếu, cà phê… cho người đi chợ, lẫn khách du lịch trong mỗi dịp đến với khu chợ nổi này.
Nếu đến Chợ Nổi Cái Răng mà không thưởng thức những tô hủ tiếu nóng hổi, tô bún riêu thơm phức cùng ly cà phê sóng sánh béo ngậy ngay trên thuyền thì quả thật sẽ là một thiếu sót.
4/ Treo thứ tư, “treo cái này nhưng bán cái khác” hay còn được gọi là “bẹo lá bán ghe”.
Thay vì treo nông sản hay hàng hóa, thì cây bẹo treo toàn những tàu lá dừa, một nguyên liệu thường dùng để lợp nhà. Ý hiểu khi treo tàu lá dừa đó chính là chủ nhân của chiếc ghe, tàu hay thuyền đó muốn bán chúng đi.
Hình tượng treo là dừa thì cũng dễ hiểu thôi là vì theo văn hóa của người miền Tây thì lá dừa, vốn là vật dụng làm nhà, mà nhà chính là mái ấm bao đời nay của họ. Rao bán lá dừa đồng nghĩa là rao bán mái ấm nơi mình đang sinh sống.
Thăm các Nhà Bè Làm Sợi Hủ Tiếu
Đến đây một trong những trải nghiệm văn hóa mà bạn cũng có thể dễ dàng tìm hiểu được đó chính là nghề làm sợi Hủ Tiếu. Bạn sẽ dễ dàng bắt gặp một số nhà bè nổi có biển Nhà Bè Hủ Tiếu thường cho khách du lịch lên tham quan cũng như giới thiệu cho khách quy trình làm sợi hủ thiếu sẽ như thế nào
Ngoài ra những bè này còn là cửa hàng để bạn mua quà lưu niệm các đặc sản ở Cần Thơ về cho người thân hoặc bạn bè như: cá khô, các loại mắm, hủ tiếu sợi, bánh kẹo…
Bạn có thể mua hoặc không mua tùy ý, và lên bè tham quan hoàn toàn miễn phí vé.
Lễ hội thường hay tổ chức tại Chổ Nổi – tham khảo
Lễ hội chợ nổi Cái Răng thường được tổ chức vào đầu tháng 7 hàng năm.
Những hoạt động chính thường được diễn ra tại lễ hội này là: Văn nghệ, gian hàng truyền thống và hội chợ, Diễu hành tàu trên sông; triễn lãm sách, Giao lưu đờn ca tài tử, hò Cần Thơ và ảnh và các gian hàng giới thiệu du lịch của các công ty du lịch tại Cần Thơ, Các gian hàng ẩm thực; Chương trình văn hóa, văn nghệ tổng hợp…
Có thể nói Chợ nổi Cái Răng là nơi lưu giữ tinh hóa văn hóa của vùng sông nước miền Tây nói chung và Cần Thơ nói riêng. Nơi đây đẹp như một bức tranh sặc sỡ đầy màu sắc với những chiếc ghe neo đậu chở đầy các loại nông sản tươi ngon, những căn nhà ven sông xưa cũ đầy hoài niệm. Những âm thanh rôm rả đầy ắp tiếng nói cười ấm áp, tiếng chào hàng đậm chất dễ thương của các cô chú miền Tây.
Nơi còn lưu giữ lại được phần nào đó nét phong tục, tập quán sinh hoạt cùng sự thật thà chất phát của người dân nơi miền sông nước. Đó chính là những lý do để bạn mê mẩn với nét đẹp văn hóa độc đáo tại nơi này và biết đâu một ngày nào đó không xa mình sẽ quay trở lại đây, với mong muốn nó vẫn còn tồn tại như những thuở ban đầu.
Hy vọng một vài thông tin trên sẽ giúp cho bạn có thêm nhiều trải nghiệm hơn khi đến với nơi này. Một vùng đất con người chân chất, giản dị, hiếu khách đúng với tính cách con người Miền Tây.. Nhớ like và chia sẻ nếu cảm thấy bài viết hữu ích nhé
Viết bài: Trung Nguyễn
Xem thêm các bài viết khác về Cần Thơ:
Số điện thoại các hãng Taxi ở Cần Thơ
Trải nghiệm Tour Miền Tây 2 Ngày 1 Đêm – Mỹ Tho – Bến Tre – Cần Thơ
